Φωτογραφικές τεχνικές του 19ου αιώνα

Κυανοτυπία - Gum Bichromate - Salted Paper - Φωτογραφίες

Salted Paper

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Από την αρχή της φωτογραφίας χρησιμοποιήθηκαν πάρα πολλές μέθοδοι για να τυπωθεί η τελική φωτογραφία. Πολλές είναι γνωστές και αναφέρονται συχνά στην ιστορία της φωτογραφίας, άλλες είναι λιγότερο γνωστές . Τα τελευταία χρόνια έχει ξαναγεννηθεί έναν ενδιαφέρον για τις φωτογραφικές τεχνικές του 19ου αιώνα και έτσι για όποιον ενδιαφέρεται υπάρχουν πολλά βοηθήματα, βιβλία, άρθρα, και website στο ίντερνετ. Οι τεχνικές αυτές, τώρα στην εποχή της ψηφιακής εικόνας και του αυτοματισμού, μας ξαναγυρνάνε στις εποχές της εντελώς χειροποίητης φωτογραφίας και στο στο εργαστήριο του πειραματιστή – αλχημιστή φωτογράφου.
Η αξία των τεχνικών αυτών συμπληρώνεται με την απόλυτη δημιουργική ελευθερία που προσφέρουν στον φωτογράφο και με την εναλλακτική εικαστική τους πρόταση. Όλες οι φωτογραφικές εμουλσιόν του 19ου αιώνα είναι ευαίσθητες στην υπεριώδη ακτινοβολία. Η έκθεση τους μπορεί να γίνει στον ήλιο ή σε τεχνητό φωτισμό με υπεριώδεις λάμπες.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

DEVELOPING OUT – PRINTING OUT
Οι τεχνικές του 19ου αιώνα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας τους. Developing out ονομάζονται αυτές που χρειάζεται να ενισχυθεί η εικόνα με κάποιο χημικό τρόπο ώστε να εμφανιστεί ή να τροποποιηθεί και συνήθως χρειάζεται σκοτεινός θάλαμος για την προετοιμασία και για την επεξεργασία τους. Printing out ονομάζονται οι μέθοδοι που η εμφάνιση τους γίνεται είτε κατά τη διάρκεια της έκθεσης ή κατά την διάρκεια του πλυσίματος-στερέωσης και δεν χρειάζονται σκοτείνο θάλαμο. Ούτε κατα την διάρκεια της προετοιμασίας, ούτε κατά την επεξεργασία.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ – ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Για την προετοιμασία των φωτογραφιών με τις τεχνικές το 19ου αιώνα χρησιμοποιούμε μια σειρά από χημικά λιγότερο ή περισσότερο επικίνδυνα για την υγεία γι'αυτό πρέπει να πέρνουμε τις κατάλληλες προφυλάξεις. Όλες τις συνταγές τις φτιάχνουμε και τις επιστρώνουμε σε καλά αεριζόμενους χώρους. Φοράμε προστατευτικά γάντια για τα χέρια και προστατευτικά γυαλιά για τα μάτια. Προστατευτική μάσκα για την αναπνοή. Δεν πίνουμε, δεν τρώμε, δεν καπνίζουμε στον χώρο των εργασιών. Ιδιαίτερη προσοχή στον νιτρικό άργυρο που είναι ιδιαίτερα καυστικός για το δέρμα και τα μάτια.

ΧΑΡΤΙΑ
Για την επίστρωση των χημικών χρησιμοποιούμε χαρτιά ακουαρέλας. Πιο λεπτά χαρτιά δίνουν καλύτερα αποτελέσματα αλλά υπάρχει κίνδυνος να καταστραφούν κατα τη διάρκεια της επεξεργασίας. Γενικά χαρτιά ακουαρέλας από 200γρ – 600γρ δίνουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Όταν πρόκειται να κάνουμε πολλαπλές εκθέσεις καλό είναι να προετοιμάζουμε τα χαρτία με ένα διάλυμα ζελατίνας (5%) ή απλώς βρέχοντας τα και αφήνοντας τα να στεγνώσουν, για να μην έχουμε αλλαγές στο μέγεθος με την επεξεργασία.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ
Η επιλογή των μεθόδων έχει να κάνει με τα καλλιτεχνικά ή τεχνικά κριτήρια του φωτογράφου. Η δική μου επιλογή στηρίχτηκε στην ευκολία, στην αποτελεσματικότητα, στο αισθητικό αποτέλεσμα, στην ευκολία εύρεσης των χημικών στην ελληνική αγορά και στο ότι δεν χρειάζεται μια περιουσία και ειδικός εξοπλισμός για να ασχοληθεί κανείς με αυτές τις μεθόδους.

ΑΡΝΗΤΙΚΑ
Ο καλύτερος τρόπος για να φτιάξει κανείς τα μεγάλα αρνητικά που χρειάζονται για την εξ επαφής εκτύπωση αυτών των μεθόδων είναι ο υπολογιστής. Μετά οι επιλογές για το φτιάξιμο του αρνητικού είναι πολλές, με τα λιθογραφικά φιλμ διαχωρισμών να έχουν την καλύτερη ποιότητα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΑΡΛΕΝ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

William Crawford, 'The Keepers of Light'

Randall Webb and Martin Reed, 'Spirits of Salts'

Jan Arnow, 'Handbook of Alternative Photographic Processes'

Richard Farber, 'Historic Photographic Processes'

Peter C. Bunnell, 'Nonsilver Printing Processes'

Christopher James, The book of Alternative Photographic Processes'

Brian Coe and Mark Haworth-Booth, 'A Guide to Early Photographic Processes'

Robert Hirsch and John Valentino, 'Photographic Possibilities'

Luis Nadeau, 'Encyclopedia of Printing, Photographic and Photomechanical Processes'

David Scopick, 'The Gum Bichromate Book'

Mike Ware, 'Cyanotype: the history, science and art of photographic printing in Prussian blue'

James M. Reilly, 'The Albumen and Salted Paper Book'

Dick Stevens, 'Making Kallitypes - A Definitive Guide'

Jaromir Kosar, 'Light Sensitive Systems'

George Eaton, 'Photography Chemistry'

E. J. Wall and Franklin I. Jordan, 'Photographic Facts and Formulas'

Steven Anchell, 'The Darkroom Cookbook'

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ